CO TO JEST PKB?
PKB (Produkt Krajowy Brutto): co warto wiedzieć.
Produkt krajowy brutto (PKB) to miara ekonomiczna pokazująca wartość wszystkich dóbr i usług końcowych wyprodukowanych w kraju. Wartość rynkową ustala się zwykle corocznie. Specjaliści obliczają wartość usług w różnych sferach ekonomicznych danego państwa. Ten wskaźnik makroekonomiczny nie zależy od tego, skąd pochodzą wykorzystane zasoby.
METODY OBLICZANIA
Aby poprawnie obliczyć PKB, należy wziąć pod uwagę wszystkie towary i usługi wyprodukowane w danym roku bez podwójnego naliczania. Dlatego, jeśli chodzi o definicję PKB, wspomina się wyłącznie o towarach i produktach końcowych.
Jeśli półprodukty, które są wykorzystywane do produkcji innych dóbr, będą uwzględnione w PKB, to jego wartość będzie zawyżona.
PKB określa się jako szacunek pieniężny produktów końcowych i usług wyprodukowanych w ciągu roku; wydatki wszystkich podmiotów gospodarczych na produkty końcowe powinny być sumowane.
Aby obliczyć PKB na podstawie wydatków lub zysków ubocznych, należy dodać następujące wartości:
- konsumpcję prywatną (C);
- inwestycje prywatne brutto w gospodarkę krajową (I);
- wydatki rządowe na produkty końcowe i usługi (G);
- eksport netto, eksport minus import (NX).
GDP = C + I + G + NX
PKB NA MIESZKAŃCA
DEFLATOR PKB
Deflator produktu krajowego brutto jest wskaźnikiem cen służącym do pomiaru ogólnego poziomu cen towarów i usług w określonym okresie w gospodarce. Obliczany jest jako indeks Paaschego i wyrażany w procentach.
Deflator PKB to stosunek nominalnego PKB wyrażonego w cenach rynkowych bieżącego roku do PKB realnego wyrażonego w cenach roku bazowego.
Deflator PKB = (∑ (Qt × Pt) / ∑ (Qt × P0)) × 100%
Gdzie:
- Qt – wielkość produkcji w danym okresie;;
- Pt – cena w danym okresie;
- P0 – cena w roku bazowym.
PKB NOMINALNY I REALNY
Nominalny PKB liczony jest w cenach bieżących, które są cenami z bieżącego roku. Na nominalny PKB wpływają dwa czynniki:
• zmiana rzeczywistej produkcji;
• zmiana cen.
Aby poznać realny PKB, zmiany poziomów cen należy wyłączyć z nominalnego PKB.
Realny PKB mierzony jest w cenach kompatybilnych (stałych), które są cenami roku bazowego, czyli poprzedzającego ten bieżący lub kolejnego.
LISTA KRAJÓW WEDŁUG PKB
Istnieje ocena krajów według PKB, która jest obliczana na podstawie parytetu siły nabywczej. Obliczeń dokonuje Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy. Według MFW od 2014 do 2016 roku miejsca od pierwszego do szóstego są rozdzielone w następujący sposób: Chiny (17,71%), USA (15,50%), Indie (7,24%), Japonia (4,35%), Niemcy (3,33%), Rosja (3,21%). Ponieważ dolar amerykański nie jest wartością stałą i nie ma jednej metody obliczania parytetu siły nabywczej - w różnych instytucjach finansowych obliczony PKB może mieć różne wartości.
STRUKTURA AMERYKAŃSKIEGO PKB
Uważa się, że Stany Zjednoczone produkują dużo towarów i dlatego mają najsilniejszą gospodarkę, jednak nie jest to prawdą. Zwolennicy tej teorii mylą Stany Zjednoczone z Chinami, gdzie główną część PKB stanowi eksport. Gospodarka USA ma następującą strukturę:
• branża usługowa - 78%;
• przemysł - 21%;
• rolnictwo - 1%.
STRUKTURA PKB CHIN
Chiny od 2014 r. zajmują drugie miejsce na świecie pod względem nominalnego PKB i pierwsze miejsce pod względem parytetu siły nabywczej (PPP).
Chińska gospodarka rozwija się od 30 lat.
Na początku XXI wieku Chińska Republika Ludowa jest globalnym supermocarstwem przemysłowym pod względem wielkości produkcji; jest także supermocarstwem kosmicznym i nuklearnym, gdyż kraj zajmuje czołowe pozycje w produkcji węgla i drewna, a także rud żelaza, manganu, cynku i ołowiu, antymonu i wolframu.
Obszary usług i produkcji stanowią prawie taką samą część krajowego PKB, ale w ostatnich latach rośnie tempo sektora usług.